Bursa’da İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile Vilayet Afet ve Acil Durum Müdürlüğü ( Afad ) tarafından geliştirilen proje kapsamında eğitim verilen öğretmenler ve AFAD çalışanı, afetlerde engellilere ve ailelerine yardımcı olacak.
Afet öncesi, sırası ve sonrasını kapsayan proje kapsamında Engelliler ve Ailelerine Yönelik Afet İdare Modeli oluşturuldu. Bu modelde öğretmenler ve AFAD çalışanından oluşan “Afetlerde Birlikte Güçlüyüz Ekibi” ile “Özel Eğitim Müdahale Ekibi” misyon alacak.
AFAD Vilayet Müdürlüğünde eğitimden geçen işçi, mümkün afet durumunda adresleri evvelden kayıt altında tutulan engellilere ulaşacak.
Engel durumuna nazaran müdahaleyi öğrenen vazifeliler, afetten kurtardığı engelliler ve ailelerine afet sonrasında da takviyesini sürdürecek.
Öğretmenler ve AFAD işçisine bu bahiste verilecek eğitimlerin yaklaşık 2 yıl sürmesi, sonrasında projenin yurt geneline ve ülke dışına da yayılması amaçlanıyor.
Proje kapsamında ayrıyeten engellilere ve ailelerine de afet durumlarında neler yapmaları gerektiği konusunda eğitim veriliyor.
“Engel cinsine nazaran eğitimler gerçekleştiriliyor”
AFAD Bursa Vilayet Müdürü Mehmet Buldan, projenin AFAD ile İl Milli Eğitim Müdürlüğü ortasında imzalanan protokol kapsamında yürütüldüğünü söyledi.
Buldan, proje fikrinin yaklaşık bir yıl evvel ortaya çıktığını anlatarak, “Özel ihtiyaçlı bireylerin afet öncesi, sırası ve sonrasındaki eğitimleri ve bunlarla ilgili uzun vadede afet anında rastgele bir müdahalede kurtarılması, yönlendirilmesi, tahliyesi üzere süreçlerle de nasıl bir metot uygulanacağına dair eğitimlerin verileceği grupların kuracağı bir sistem.” dedi.
Teorik eğitimlerin yanı sıra tatbikatlar da gerçekleştirdiklerini belirten Buldan, şöyle devam etti:
“Bu özel gruplar vasıtasıyla bütün engelli bireylerin mahzur çeşidine nazaran bu eğitimler devam edecek. Proje, engelli bireylerin afet öncesi, sırası ve sonrasındaki muhtaçlıklarını dikkate alan bir proje. Engelli bireylerin afetlere hazırlıklı olması, afet anında neler yapması gerekiyor ve bununla birlikte müdahaleci takımların nasıl yaklaşımda bulunması gerekiyor, bunları planlayan, bu çerçeve içerisinde yürütülen bir proje. Şu anda pürüz çeşidine nazaran eğitimler gerçekleştiriliyor. Bu eğitimlerde sonuç olarak da yeniden tatbikatlarla nasıl müdahale edileceği de ortaya konuyor.”
Buldan, eğitimlerin akabinde engellilere yönelik takımların oluşturulacağını lisana getirerek, “Engelliler, afet anında rastgele bir sorun yaşadığında ya da enkazda kaldığında bu özel grup tarafından müdahaleler gerçekleştirilecek, onların oradan sağlıklı ve inançlı alana alınması sağlanmış olacak.” sözünü kullandı.
“Ekipleri branşlaştırmamız gerekiyor”
Çınar, engellilerin afetlerden 2 ya da 4 kat daha fazla etkilendiklerine dikkati çekerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Afetlerde karşılaştığımız kişi, işitme engelli mi, görme engelli mi, down sendromlu mu, otizmli mi? Bunlarla ilgili Ulusal Eğitim’deki eğitmenlerimiz, uzmanlarımız AFAD’daki arama kurtarmacıları da yetiştirmiş oluyor. Enkazda, konteyner kentte ya da bir çadır alanında bu çeşit bireylerle karşılaştığımızda onlara nasıl yaklaşmamız gerektiği anlatılıyor. Türkiye’de değerli bir insan arama kurtarma kaynağına sahibiz. Çok fazla akredite ettiğimiz grubumuz, işçimiz var. Hedefimiz, grupları de eğitebilmek. Takımları branşlaştırmamız gerekiyor.”
“Burada amacımız daha kapsayıcı bir model oluşturmak”
Proje yürütücülerinden özel eğitim öğretmeni Uğur Armutçu da 2023 yılında Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde bölgeye gittiklerinde özel ihtiyaçlı bireylere yönelik eksiklikler gözlemlediklerini ve tahlil için proje geliştirdiklerini söz etti.
Afet öncesiyle ilgili projelerin bulunduğunu lakin bu projenin daha kapsamlı olduğunu lisana getiren Armutçu, şunları kaydetti:
“Özel ihtiyaçlı bireylere yönelik afet farkındalık eğitimleri kapsamında yapılan birtakım çalışmalar olmuş ancak genel prestijiyle daima afet şuuru ve farkındalık boyutunda afetten evvel yürütülen çalışmalar yapılmış. Burada amacımız daha kapsayıcı bir model oluşturmak. Hem afet öncesinde hem afet sırasındaki arama kurtarma çalışmalarında ve 72 saatten sonraki süreçte gereksinimleri barındıran bir model oluşturmak. Öncesinde özel ihtiyaçlı bireylere şuur ve farkındalık eğitimleri veriyoruz. Arama kurtarma işçisine özel ihtiyaçlı bireylere yönelik bilgi ve marifetler kazandırıyoruz. Özel eğitim öğretmenlerine arama kurtarma, afet şuuru, afet farkındalığı ve afet sonrası hizmetlerle ilgili eğitimler vererek onların marifet ve kabiliyetlerini geliştiriyoruz.”
Armutçu, özel eğitimli işçinin afet sonrasında da engellilere yardımcı olacaklarını belirterek, “Eğitim alan işçi, engellilere eğitim, aktiflik faaliyetleri üzere faaliyetler yürütecek. Bu etkinlikler için çadırlar oluşturacak, fizikî ortamı hazırlayacak, ailelerin ihtiyaçlarına yönelik hizmetler götürecek. Yeniden bunun dışında kalan birtakım özel ihtiyaçlı bireylerin muhtaçlığı olan konuşlanma, tuvalete yakın, toplumsal alanlara, yemekhanelere yakın olması üzere tespitlerin yapılıp planlamaların yürütülmesini sağlamak üzere hizmetler götürecek. Bu üçünü içeren birinci proje olacak.” tabirlerini kullandı.